Ellis Ludwig-Leone x San Fermin ft. Eliza Bagg, Adam Quartet
vr 15 maart 20:30 @ Hertz
Ellis Ludwig-Leone leidt een muzikaal dubbelleven. Naast leider van de New Yorkse indie band San Fermin, is hij ook klassiek componist en songwriter. Net als componist Bryce Dessner, die ook songwriter is van The National. Als opvolger van Dessner, die vorig jaar op Birds of Paradise stond, is het nu aan Ludwig-Leone om zich van zijn veelzijdige kant te laten horen. ‘Op z’n klassieks’ in False we hope: een bloedstollend mooie en aangrijpende songcyclus, die Ludwig-Leone schreef voor sopraan Eliza Bagg (Lisel, Roomful of Teeth) tijdens de pandemie. Hij neemt daarvoor zelf plaats achter de piano, ondersteund door de vier violisten van het ADAM Quartet.
Na de pauze treedt Ludwig-Leone samen met zijn band San Fermin op in een speciale akoestische setting. Opnieuw bijgestaan door het ADAM Quartet en Eliza Bagg als speciale gasten.
Een unieke line-up en wereldpremière met arrangementen van het nieuwe San Fermin album Arms dat in februari uitkomt. Enige show in Europa!
Vr 15 maart 20:30 @ Cloud Nine
Remy Alexander in gesprek met Ellis Ludwig-Leone en sopraan Eliza Bagg over hun lange samenwerkingsgeschiedenis. Ellis vertelt ook over hoe hij als componist te werk gaat voor enerzijds de band en anderzijds in zijn kamermuziek.
Om te vieren dat Birds of Paradise de eer heeft om San Fermin’s enige show in Europa te hosten, hun eerste Nederlandse show sinds 2017 overigens, werd onze in-house ontwerper Mees Joachim, gevraagd voor deze gelegenheid een speciaal T-shirt te ontwerpen. Het ontwerp komt voort uit het idee een verbinding te maken tussen de esthetiek van klassieke muziek en grindcore: iets wat je misschien wel ‘BA-ROCK’ esthetiek zou kunnen noemen. Het T-shirt ontwerp is direct gekoppeld aan de avatar en Artist Room van Ellis Ludwig-Leone, waaruit verschillende items zijn verwerkt.
Qua compositie en inhoud is het gebaseerd op de visuele identiteit van San Fermin’s album en het bijbehorende songbook Arms. Dat artwork wordt gekenmerkt door een elliptische, met acanthusbladeren gedecoreerde lijst met daarin een lijnwerkversie van de albumcover. Het T-shirt ontwerp volgt het ontwerp van de songbook met een handgetekende vredesduif-orchidee hybride als middelpunt en met de acanthusbladeren vervangen door foto’s van orchideeën in dezelfde vorm. Verdere decoratie is vrij associatief, waarin alles van een ‘steamboat dove’ tot een Lady Gaga quote door Mees Joachim toegeëigend is.
Het T-shirt is in een limited edition te koop bij de merch stand tijdens het festival.
Bandleider Ellis Ludwig-Leone maakte bij het nieuwe San Fermin album Arms een songbook, met daarin alle songteksten en muziek in partituren uitgeschreven. Het complete songbook kun je hier downloaden en is ook in hard copy te koop bij de merch stand van Birds of Paradise.
Wij noemen onszelf de Gondeliers. Vier zingende zussen, varend door de kanalen van New Florida. Er zijn andere boten op het water, maar alleen mijn zussen en ik nemen passagiers mee door de oude stad. Volgens Vi telden mensen, toen onze moeder nog leefde, vier meisjes die achter haar zaten op de lange boot en ze zeiden: ‘Op zoek naar de jongen?’ ‘Eigenlijk,’ snauwde ze, ‘heeft God mij gezegend met dochters. Als ik kon, zou ik er honderd meer verdienen.”
Mijn zussen vertellen dit verhaal de hele tijd. Zo vaak dat het voelt als mijn herinnering. Ze verdronk toen ik drie jaar oud was, voordat de camera’s in mijn gedachten aangingen.
Onze stamgasten vermoeden dat er meer achter ons nasaal zingen zit dan we laten merken. Ze weten zeker dat het geen Italiaans is. “Dame, kan ik u alstublieft betalen om uw mond te houden?” smeekten toeristen mij. Ik dacht altijd dat we heel bijzonder waren, de beste bootvrouwen ter wereld, maar Viola zei van niet, We zijn zelf maar schepen: er wil iets geboren worden. Misschien zijn er nog vele anderen zoals wij rond de baaien van New Florida en elders. Vrouwen die genoeg weten om te zwijgen over wat zich in hun lichaam ontwikkelt.
Deze gevoeligheid groeide langzaam, langzaam in ons. Ik kan het alleen maar vergelijken met zien in het donker. We zingen en vormen worden strakker uit een innerlijke duisternis. Randen en dichtheden. Voorwerpen zingen ons toe: Draai scherp naar links om de omgevallen boom te ontwijken. Peddel naar het zuidwesten om de plakkerige heuvel van drijvend afval te omzeilen. Pijlers zo dun als lantaarnpalen dringen vaag onze geest binnen; een hartslag later komen ze de baai uit, dodelijk echt.
Volgens mijn zussen kon onze moeder geen echolocatie maken. Als kind vond ik dit beangstigend en verdrietig. Stel je voor dat je duizend kleuren door de lucht ziet gaan en je realiseert dat je moeder maar één ononderbroken grijs ziet. Maar Viola zegt dat onze moeder ons op indrukwekkende afstanden kon horen huilen, en nu vraag ik me af of ze een voorloper van dit vermogen had.
Ons geschenk is geen echte helderziendheid, of zoiets. Er is geen tijd voor zoiets. Het lijkt meer op een spierintuïtie van wat het water vervolgens gaat doen. En terwijl onze stokken in het rond vliegen en de roeiriemen rammelen, gaan we op weg om de toekomst van de rivier tegemoet te gaan.
~
‘Je zou van mijn leeftijd kunnen zijn,’ zeg ik in mijn laatste vaart, ‘in het juiste licht.’
“Ja.” Hij draait zich niet om, maar ik hoor zijn glimlach. “Duisternis is een echte fontein van de jeugd, nietwaar.”
We snijden onder de mangroven door en drijven hoog mee met het tij. Zijn smalle gezicht ziet er in het licht nog magerder uit, als een schep witte klei. Niemand die ik ken is zo bleek. We leven hier van de zon, waar de grachten inktpotten zijn van verblindend licht. Bladsproeten bedekken hem en verdwijnen weer als we de zon in dobberen. Ik vind het leuk om te weten dat mijn armen de motor zijn van deze transformatie. Hem maskeren en ontmaskeren.
Maar dan zie ik een glimp van de echte zee die achter de baai rolt, en ik herinner me met een schok: Nee, je weet echt niets over hem. Alleen oppervlakken en hoeken.
~
In deze wijk Bahía del Oro kleurt de vervuiling alles met fosfor. Mossen vallen in glinsterende bosjes uit de drijvende roeispaan. Ik hengel vanaf stuurboord, met mijn blote voeten gedrukt tegen de cipressenplanken. Oranje kleurige planten met zachte dronken stemmen glijden langs de romp en slepen een prachtig zijde achter mijn oogleden.
Fragment uit Karen Russell – De gondeliers
Dit prachtige korte verhaal van Karen Russell werd in dezelfde tijd geschreven toen zij en ik werkten aan een ander project: de dansopera The Night Falls, die in première ging in de VS afgelopen jaar. In The Night Falls, zien we drie Sirene-zussen zingen in een grot in midden Florida, die toeristen lokken naar een verlaten plaats. Karen en ik vonden het zo leuk om hiervoor schrijven dat het later de muzikale inspiratie werd voor False We Hope.
In De Gondeliers beschikt een groep zingende zussen over een telepathische, muzikale gave. Hun stemmen, die dan weer wel en dan weer niet met elkaar in harmonie klinken, worden tot een soort echolocatie-apparaten die het voor de zusters mogelijk maakt om hun watertaxi’s te besturen door de ondergelopen overblijfselen van een dystopisch landschap, genaamd New Florida.
Het was fascinerend om een eerste versie van dit verhaal te lezen toen Karen het me in 2018 stuurde, terwijl we dus met The Night Falls bezig waren. Ik was zo druk geweest met het kanaliseren van haar woorden en die op muziek te zetten, dat het heel verrassend was om te zien dat het schrijfproces op een heel andere manier verliep: de muziek stuurde uiteindelijk de proza.
In het geval van De Gondeliers is muziek zowel een zegen als een vloek. Het gezamenlijke lied van de zussen is een manier om te kunnen overleven: zo kunnen ze namelijk navigeren door een harde wereld, om zo de kost te verdienen, om verbonden te blijven met elkaar. Maar de prijs die ze hiervoor betalen is hoog, waarbij ze zich ten allen tijde bewust zijn van de onmogelijkheid om ooit van elkaar weg te gaan, om nooit te kunnen vertrekken of om even een momentje alleen te zijn.
Een van de meest bevredigende dingen van een bijzondere artistieke samenwerking is dat het een ervaring is die beide partijen voor altijd verandert. Echt samenwerken lukt alleen als jeje in de geest van iemand anders kan verplaatsen, om leert te gaan met de contouren van iemand anders verbeelding. Zoals het lied van de Gondeliers, de zussen leert om ermee in harmonie te leven. Het heeft me blij en trots gemaakt om dit verhaal te lezen, en om te zien op welke manieren het onze samenwerking heeft vormgeven en lijkt te zijn verweven in Karens eigen werk.
Ellis Ludwig-Leone
Deze vertaling is een maat voor de afstanden tussen geluiden en hun verwijderaars. Mijn vroegste herinnering: stilte, het zweven van een watervogel. Er zijn stromingen die alles opnemen wanneer het valt. Ik pakte het garen op en wikkelde het herhaaldelijk om de handen. Ik zei dat mijn vroegste herinnering gaat over konijnen die bevelen negeren. Een zwerm horzels is aanwezig. Er is geen verschil tussen geluid en communicatie; ik ben tevreden als de consonante medeklinkers een herinnering kunnen oproepen. Het is rustig hier. Laat spraak een reiger zijn.
Carrey McHugh
Ik gebruik poëzie niet vaak als tekst, omdat gedichten hun eigen delicate muziek hebben, en om dat met de mijne te overschrijven voelt als het vertrappen van een zorgvuldig onderhouden tuin. Maar zodra ik dit gedicht van Carey McHugh las, wist ik dat ik wilde proberen het gevoel dat het mij gaf in muziek te vertalen. Er zit een zoemende energie in de woorden, zoveel auditieve beelden verpakt in zes en een halve regel. Elk woord leeft maar een klein beetje geëlektrificeerd, bovennatuurlijk. Het is warm en organisch, maar ook netelig en schaduwrijk en een beetje gevaarlijk. De semantische betekenis is dan weer gekmakend, en net buiten bereik. Ik besloot mijn stuk rond vier regels in het gedicht te organiseren die voor mij de klanken van een menselijke stem opriepen, zonder de verhelderende logica van spraak.
Het eerste deel, ‘Strong Consonants’, roept stotteren op, klapperende tanden, onderbroken door hevige rillingen. Ik liet dit stotteren toe om de textuur tegen het einde te laten evolueren naar een stillere, meer herhalende beweging (“Het is hier stil”).
Voor het tweede deel geloofde ik haar eerste instructie op haar woord: “Dit is een vertaling van de afstanden tussen geluiden en hun verwijderaars.” Ik stelde me agressieve momenten van een boventoon-tremolo voor als de tralies van een gevangenis, waardoor de geluiden van de instrumenten gescheiden bleven van hun ware zelf.
Het derde deel, ‘Currents’, haalde zijn inspiratie uit de derde zin: “Er zijn stromingen die alles opnemen wat valt.” Ik stelde me een luchtstroom voor die de longen in en uit elkaar duwen. Het begin van deze beweging brengt een ‘ademhalingspatroon’ van korte cadensen in kaart om op onverwachte manieren op te lossen. Uiteindelijk keren deze korte ademhalingen om in langere, meer romantische lijnen die in en uit elkaar vloeien. Ze stromen rond kleine hobbelige onderbrekingen, zoals rotsen in een rivier.
Het vierde deel, ‘Stilte’, komt voort uit de tweede zin: ‘Mijn vroegste herinnering: stilte, het zweven van een watervogel.” Ik probeerde dit programmatisch te vertalen met kleine indringende vogelkreten en vleugelslagen die plaats maken voor een zwevende zwerm (“Een zwerm horzels is aanwezig”).
Terwijl ik dit stuk schreef, ontwikkelde de betekenis van haar gedicht zich in en uit focus voor mij, het werd zowel duidelijker maar dreef tegelijkertijd ook steeds verder weg. Ik heb uren met deze zinnen geleefd. Ik ben er nog steeds opgewonden en gefrustreerd door en kan niet helemaal onder woorden brengen wat het allemaal betekent. Maar ik veronderstel dat het antwoord er altijd al in heeft gezeten, genereus gegeven door Carey tegen het einde: ‘Ik ben tevreden als de consonante medeklinkers herinneringen oproepen.’ Als de ervaring van het horen van mijn stuk een herinnering losmaakt, of je meeneemt naar een zowel bekende als vreemde droomwereld, ben ik tevreden.
Ellis Ludwig-Leone
Deze videoclip voor How to Resurrect a Loved One’s Voice is geregisseerd door Katrina Peterson. Het is geïnspireerd op de tekst van het lied, geschreven door Karen Russell, waarin wordt beschreven hoe je de stem van een verloren geliefde hoort, als een seance, door oude afvoerbuizen. Ik wist dat ik wilde dat de video het gevoel zou oproepen van een leeg huis ’s nachts, met zijn vreemde mix van huiselijk comfort en een spookachtige geschiedenis.
De muziek begint met slechts een lage synth puls, wat de suggestie wekt van een kloppend hart onder de vloerplanken. Terwijl de video zich ontwikkelt worden er live beelden toegevoegd van Eliza Bagg en het Attacca Quartet die het stuk in mijn studio uitvoeren, vervormd door de ruis van een oud tv-toestel op een spookachtige zolder.
