De Belgische theaterregisseur Benjamin Abel Meirhaeghe gaat samen met de IJslandse producer/componist Valgeir Sigurdsson (Bedroom Community) op zoek naar een unieke combinatie tussen elektronische en eigentijdse klassieke muziek. In een wereld vol turbulentie en (white) noise proberen deze kunstenaars de kunst van het luisteren terug te winnen en te herwaarderen, ruimte te creëren voor contemplatie, stilte en wonderlijke nieuwe composities. Deze elementen komen allemaal terug in een 60 minuten durende song cyclus met soundscapes: door de artiesten gezamenlijk geschreven tijdens hun verblijf in Reykjavik en Antwerpen.
Joseph Kamaru aka KMRU, soundartist en producer uit Nairobi, opent met een ambient set. Over Epoch, zijn laatste album (2022) dat hij maakte tussen tournees met onder andere Fennesz en Big Thief, zegt hijzelf: “I hope the album brings some desire to slow things down.”
Het duo wordt begeleid door Elisabeth Klinck, een snel opkomende violiste uit Brussel, die zowel elektronica als soloviool bespeelt.
Vaak luisteren we zonder te horen, we denken al te weten hoe iets klinkt en verliezen onze interesse. Wanneer we echter met aandacht luisteren blijkt er vaak veel meer te zijn dan in eerste instantie verwacht. Geïnspireerd door Japanse listening bars presenteert Birds of Paradise in samenwerking met De Luisterbar een in depth luisterervaring waarbij we onze snelle wereld even laten voor wat het is.
Host Milan van Keulen gaat in gesprek met Benjamin Abel Meirhaeghe en Valgeir Sigurdsson over The art of listening. Ze nemen je mee in hun muzikale wereld met verhalen en contexten. Wat fascineert hen? Wat heeft hen beïnvloed? Wat maakt die ene plaat zo bijzonder? Je hoeft niks te begrijpen, niks te zien, niks te zoeken. Het enige wat je hoeft te doen is gewoon lekker luisteren, met een open mind.
In samenwerking met Stadsschouwburg Utrecht en De Luisterbar
Een co-productie met B-Classic (B), Arctic Arts Festival (N) en Northern Lights Festival (N)
“Ik denk dat alles draait om luisteren. Niet alleen qua muziek. Gewoon, in het leven. De kunst is om door al het lawaai heen de stilte te horen. Stilte is het kostbare goed, het is de ruimte waarin je kunt ontdekken en creëren.”
“Nee, integendeel, ik denk dat door de groei van de ‘beeldcultuur’ geluid belangrijker is geworden dan ooit.”
“Door er elke dag bewust van te zijn en te luisteren met ons hele lichaam. Het oor is slechts een onderdeel van ons actieve luistermechanisme.”
“Ik denk dat dat de levenslange training is die iedereen voor zichzelf moet uitzoeken. Vind wat voor jou werkt en verwacht niet dat het voor iedereen hetzelfde zal zijn.
“Ik denk dat we nog maar aan het begin staan van deze ontwikkelingen en dat ze niet teruggedraaid zullen worden, maar het leren gebruiken van de technologie is zowel opwindend als eng tegelijk. Mensen zijn vatbaar voor fouten en we zullen altijd veel fouten maken. We moeten alleen hopen dat ze niet (te veel) schade en leed aanrichten.”
Joseph Kamaru aka KMRU, geluidskunstenaar en producer uit Nairobi, is de support act voor The Art of Listening. Over Epoch, zijn laatste album (2022) dat hij tussen tournees met Fennesz en Big Thief door maakte, zegt hij: “Ik hoop dat het album wat verlangen brengt om dingen te vertragen.”
KMRU onderzoekt de invloed die onze omgeving kan hebben op horen en componeren.
Now that many silences have been broken with the help of platforms and media – for the good and for the bad – we wonder how we can revalue and reclaim the art of listening. What would an environment for active and empathic listening look like? How can we train our ears and hearts to be more receptive to our fellow human beings, to plants and animals, to nature.
Also, how can we learn to listen more carefully to our own bodies and intuition?
The turn towards listening can be seen as a response to the dominance of visual culture. Sight and seeing have been predominant for ages, not just since the advent of the web, cinema, or the advertising industry. Western philosophy has always given preference to that which can be seen over that which must be heard. We are so immersed in visual culture that we hardly notice sound anymore. Over the past years the appreciation of sound has slowly changed, with the growing popularity of sound-based social media, streaming services, and of course podcasts.
Next to seeing, we prefer speaking over listening. Self-expression is what drives thinking, science, and our social media worth. Since social media have become the megaphone for the masses, where everyone can speak their mind anytime, the question who is there to listen takes on a new dimension. Attentive listening has evolved into a skill, a most useful tool for winning an argument or reaching another (professional) goal. Pop-psychology tells us that learning how to listen closely will sharpen our thinking skills, improve our leadership and power, and make us a better friend or partner. Or is the goal of such listening in the end to make people hear you?
Behind rules and tips for learning how to listen, lie thorough methodologies like deep listening. Time, ecological awareness, embodiment, and togetherness are important aspects of deep listening that oftentimes get lost in popular adaptations.[1] At the same time, these aspects show the potential for deep listening in rethinking our relationship with the world. Other roots of listening dig deep into religious and non-western philosophical traditions, where sound, voice, and their vibrations in the body are important. What can we learn from such practices for the future?
Listening can be a way to give room to that which is suppressed. It means being quiet if just for a little while, withholding your biases and prejudice, and letting that which has been silenced or ignored speak out. The question ‘Who speaks?’, is inevitably linked to the question: ‘Who listens?’[2] The turn towards listening, as a practice, method, and theory, must question power relations and existing hierarchies. It calls for a dialogue in the true sense of the word. Listening to the other means to stop filling in the blanks for the other without asking them what they want, think, or feel themselves.[3]
Such a careful and critical understanding of the ethics of listening seems even more important when we consider that we are not the only ones trying to listen. Machines are becoming avid listeners, especially now that voice recognition devices enter our houses and (home) workplaces. They track our voices, record our conversations, and have artificial intelligence – or humans – listen to us in the search for information. In that sense they resemble an updated version of the man upstairs in the film about East-German espionage Das Leben der Anderen. We shouldn’t forget there are far-reaching political dimensions to sound, silence, and the act of listening.[4] Can we turn the tables on machinic listening and use it for the good?
Listening as a counter-act is not about searching and finding useful or valuable information, it is about opening ourselves to the other and to the world around. What unexpected and unpredictable things may happen once we start to really listen? Listen up, not just with your ears, but with your whole body. What you hear might be painful – stories of oppression, extinction, oblivion, and trauma – but it will just as well be rich, musical, alive, and exhilarating.
[1] Pauline Oliveros
[2] Gayatri Spivak
[3] Rolando Vázquez
[4] Lawrence Abu Hamdan.
Vaak luisteren we zonder te horen, we denken al te weten hoe iets klinkt en verliezen onze interesse. Wanneer we echter met aandacht luisteren blijkt er vaak veel meer te zijn dan in eerste instantie verwacht. Geïnspireerd door Japanse listening bars presenteert Birds of Paradise in samenwerking met De Luisterbar een in depth luisterervaring waarbij we onze snelle wereld even laten voor wat het is.
Host Milan van Keulen gaat in gesprek met Benjamin Abel Meirhaeghe en Valgeir Sigurdsson over The art of listening. Ze nemen je mee in hun muzikale wereld met verhalen en contexten. Wat fascineert hen? Wat heeft hen beïnvloed? Wat maakt die ene plaat zo bijzonder? Je hoeft niks te begrijpen, niks te zien, niks te zoeken. Het enige wat je hoeft te doen is gewoon lekker luisteren, met een open mind.
Putja Patel en Jeremy Karson, redacteuren van het Pitchfork Review team, praten met redacteur Andy Cush over de recente explosie van streaming ambient muziek.